مشاور معاون زراعت وزارت جهاد کشاورزی گفت: حفظ باقیمانده محصولات کشاورزی، کشت مستقیم و بدون شخم، تناوب زراعی و توسعه درآمد اقتصادی کشاورزان چهار محور کشاورزی حفاظتی در جهان محسوب می شود.

محمد امین آسودار، مشاور معاون زراعت وزارت جهاد کشاورزی در امور کشاورزی حفاظتی و مکانیزاسیون امروز در گفتگو با خبرنگار ایانا با بیان این مطلب افزود: کشاورزی حفاظتی حدود ۴۰ سال پیش در جهان آغاز و کارهای تحقیقاتی زیادی در این خصوص انجام شده و به این نتیجه دست یافتند که نباید با خاک جنگ کرد.

وی با اشاره به مطرح شدن چهار محور اصلی برای استفاده از خاک گفت: برای افزایش تولید پایدارمحصولات کشاورزی باید از روش‌هایی استفاده کرد که خاک دچار خستگی و فشردگی نشده و سهمی از تولید به خاک برگردد، چرا که همکاری موجودات زنده خاک نقش مهمی در تولید دارند.

آسودار با اشاره به ضرورت تغذیه موجودات درون خاک عنوان کرد: نخستین محور مطرح شده در دنیا “حفظ باقیمانده محصولات کشاورزی” روی زمین و پس از برداشت است که فواید مختلفی نظیر غذای موجودات خاک زی، سایبانی همانند مالچ، کاهش تبخیر و فرسایش، حفظ بیشتر رطوبت و حاصلخیزی خاک دارد.

کشت مستقیم، مانع نابودی موجودات خاک زی

مشاور معاون زراعت وزارت جهاد کشاورزی در امور کشاورزی حفاظتی و مکانیزاسیون با بیان اینکه فعالیت بی رویه بشر و تغییرمحیط زندگی جانوران، سبب ناتوانی این حیوانات از ادامه زندگی و تولید مثل و در نهایت انقراض گونه های مختلفی نظیر گوزن زرد خوزستان شده، تصریح کرد: میلیون ها موجود زنده در خاک مواد آلی تولید می کنند که برای جلوگیری از نابودی آن ها باید ازمحور دوم پدیده “بی خاک ورزی” (کشت مستقیم و بدون شخم) استفاده کرد.

کم‌خاک‌ورزی جایگزین مناسب شخم مرسوم

وی گفت: بی خاک ورزی پدیده پیشرفته ای است وتاثیر بسزائی در تولید محصولات کشاورزی دارد، اما درصورت اطلاعات پایین کشاورزان در این بخش، تغییر الگوی شخم از مرسوم به حفاظتی (کم خاک ورزی) جایگزین مناسب تری است، چون بقایای گیاهان را نباید به زیر خاک برد تا همانند مالچ در سطح اراضی حفظ شود.

آسودار در پاسخ به این پرسش که آیا برگردان کردن خاک، علف های هرز مزارع را ازبین می برد، افزود: برگردان کردن خاک برای نابودی علف هرز، باوری اشتباه است؛ چراکه رشد دوباره علف های هرز در اراضی کشاورزی به دلیل گستردگی و تنوع بذر با برگردان کردن خاک از بین نمی رود.

ضرورت تناسب نوع کشت با اقلیم منطقه

مشاور معاون زراعت وزارت جهاد کشاورزی ” تناوب زراعی” را سومین محور مطرح شده در دنیا دانست واظهار کرد: کشت تکراری یک محصول، خاک را خسته می کند، پس تنوع کشت باید متناسب با اقلیم منطقه باشد و برنامه تناوب کشت برای کشاورزان تعریف شود، به طوری که با تناوب کشت محصولاتی نظیر گندم، ذرت، کلزا، شبدر، یونجه، چغندرقند و بسیاری از گیاهان وجینی نظیر آفتابگردان و گلرنگ، گندم با قرار گرفتن در چرخش ۳ تا ۴ ساله تناوب عملکرد مناسب تری خواهد داشت و بخشی از علف های هرز در مزارع این محصول از بین می رود.

به گفته وی، محور چهارم توسعه درآمد اقتصادی کشاورزان است که با اجرایی شدن ۳ محور قبلی و صرفه جویی در بسیاری از هزینه ها محقق می شود، چرا که با استفاده از این محورها، هزینه های تولید از قبیل شخم، تسطیح و خردکردن کلوخه ها در اراضی کاهش می یابد و کاهش مصرف آب، انرژی و هزینه های نیروی کار وهمچنین افزایش عملکرد تولیدات کشاورزی را به همراه دارد، درنتیجه درآمد کشاورزان افزایش می یابد.

این استاد دانشگاه، هر سیستمی با قابلیت پوشیده نگه داشتن ۳۰ درصدی سطح زمین از بقایای گیاهی را از ابزارهای کشاورزی حفاظتی دانست واظهار کرد: مناسب ترین ابزارها در این بخش به خاک ورزهای حفاظتی معروفند، اما دستگاه هایی که بقایای گیاهی را به زیر خاک می برند، جزو ادوات حفاظتی محسوب نمی شوند، همچنین خاک ورز مرکب، نواری، خاک ورز ایجاد کشت پشته های دائمی همراه با الگوهای کاشت فقط روی پشته و گاوآهن چیزل از انواع ادوات خاک ورزی حفاظتی محسوب می شوند.

آسودار با اشاره به اینکه طبق مطالعات صورت گرفته آمریکا با ۳۷ میلیون هکتار کشت مستقیم و بدون شخم نخستین کشور پیشرو در زمینه کشاورزی حفاظتی محسوب می شود، گفت: برزیل، آرژانتین و استرالیا به ترتیب با ۲۵ ، ۱۸ و ۱۵ میلیون هکتار کشت بدون شخم رتبه های دوم تا چهارم کشاورزی حفاظتی را به خود اختصاص دادند.

به گفته وی شخم زدن اراضی به دلیل تخریب دانه‌ بندی خاک شبیه آبکش شده و قادر به نگهداری رطوبت خاک نیست، این در حالی است که تقویت مواد آلی وحفظ رطوبت خاک از ویژگی های کشاورزی حفاظتی است.

کمبود مواد آلی خاک، ضعف خاک های ایران

مشاور معاون زراعت وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه ماده آلی خاک در کشورهای اروپایی بین ۵ تا ۷ درصد است، افزود: رشد ماده آلی خاک در کشور به دلیل خاک ورزی نامناسب بسیارکند پیش می رود و این ماده در استان های مختلف ایران به جزء استان های شمالی، کمتر از یک درصد است.

وی در ادامه اضافه کرد: برای افزایش یک درصد ماده آلی خاک به انجام ۱۰ تا ۱۵ سال کشاورزی حفاظتی نیاز است، چراکه این بقایا باید توسط موجودات زنده تجزیه شده و به خاک برگردند، ضعف دیم زارهای کشور به دلیل نبود ماده آلی در خاک، شخم بی رویه و رشد فرسایش خاک است.

کرم خاکی، گاو آهن زیستی زنده

به گفته وی در استرالیا مراکزی به پرورش کرم خاکی مشغول هستند که این کرم ها با پخش شدن در سطح مزارع همانند گاو آهن تونل هایی درخاک ایجاد کرده و سبب افزایش نفوذپذیری خاک می شوند. بنابراین برای تکثیر کرم های خاکی و استفاده در خاک ورزی، کشت بدون شخم و تناوب زراعی در کشاورزی حفاظتی باید شرایطی مناسبی ایجاد شود.

آسودار، کود ورمی کمپوست را از بهترین کودهای آلی و ارگانیک در جهان دانست واظهار کرد: این نوع کود در بخش های خاصی نظیر باغبانی و صیفی جات استفاده می شود و به دلیل قیمت بالا در بخش های دیگر نظیر زراعت های وسیع گندم، کلزا و جو کاربرد چندانی ندارد.

وی با بیان اینکه ورمی کمپوست یک بار مصرف نیست و سال ها دوام دارد، تصریح کرد: ورمی کمپوست از کود حیوانی یک مرحله غنی تر است و تاثیر مثبتی در ساختمان خاک دارد، درصورت ورود دولت و سرمایه گذاری در این بخش، تقویت بنیه تولید رقم می خورد.

مشاور معاون زراعت وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه برای تحقق این مهم نیاز به اعطای پول به کشاورزان نیست، عنوان کرد: کمک و حمایت دولت باید به صورت یارانه به تولید کنندگان ورمی کمپوست باشد تا قیمت این نوع کود را کاهش دهد و از افزایش هزینه های تولید کشاورزان جلوگیری کند.

حفظ باقیمانده محصولات کشاورزی، کشت مستقیم و بدون شخم، تناوب زراعی و توسعه درآمد اقتصادی کشاورزان چهار محور کشاورزی حفاظتی در جهان محسوب می شود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این قسمت نباید خالی باشد
این قسمت نباید خالی باشد
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.
شما برای ادامه باید با شرایط موافقت کنید

فهرست